หวานเป็นลมขมเป็นบอระเพ็ด ที่มีสรรพคุณเด็ดดวง แก้ไข้ แก้ร้อนใน ช่วยเจริญอาหาร ของดีที่คนรักสุขภาพพลาดไม่ได
บอระเพ็ด กับความเด็ดที่น่าสนใจ
บอระเพ็ดเป็นไม้เถาเนื้อแข็ง ไม่มีขน ยาวได้ถึง 15 เมตร ลำต้นมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 1-2 เซนติเมตร เปลือกเถาหนา 1.5-2.5 มิลลิเมตร ผิวบอระเพ็ดเป็นสีน้ำตาล เนื้อในมีสีเทาแกมเหลือง เถามีลักษณะกลม ผิวเปลือกเถาขรุขระเป็นปุ่มกระจายไปทั่ว และเมื่อแก่จะเห็นปุ่มปมเหล่านี้หนาแน่นและชัดเจนมาก
เปลือกเถาบอระเพ็ดมีรสขม ลอกออกได้ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ใบบอระเพ็ดมีลักษณะเป็นรูปหัวใจ ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบ ก้านใบยาว 8-10 เซนติเมตร ส่วนดอกบอระเพ็ดจะออกตามซอกใบ ดอกแยกเพศอยู่คนละช่อ ลักษณะดอกบอระเพ็ดมีสีเขียวอมเหลือง ดอกขนาดจิ๋ว ผลรูปร่างค่อนข้างกลม มีสีเหลืองหรือสีแดง
สรรพคุณของบอระเพ็ดหลัก ๆ แล้วจัดเป็นสมุนไพรแก้ไข้ ลดความร้อนในร่างกาย โดยประโยชน์ของบอระเพ็ดสามารถจำแนกได้ ดังนี้
1. แก้ไข้
2. ช่วยเจริญอาหาร แก้เบื่ออาหาร
ใช้เถาแก่สดหรือต้นสด 2 คืบครึ่ง (30-40 กรัม) ตำแล้วคั้นเอาแต่น้ำมาดื่ม หรือต้มกับน้ำโดยใช้น้ำ 3 ส่วน เคี่ยวให้เหลือ 1 ส่วน ดื่มเป็นยาขมวันละ 2 ครั้ง ก่อนอาหารเช้า-เย็น หรือเวลามีอาการ หรือบดเป็นผง ทำให้เป็นลูกกลอนรับประทานวันละ 2 ครั้ง ก่อนอาหารเช้า, เย็น
3. บำรุงกำลัง
ต้นบอระเพ็ดสามารถนำมาต้มเป็นยาขมดื่มบำรุงกำลัง บำรุงธาตุได้ โดยใช้ต้นบอระเพ็ดล้างสะอาด ประมาณ 2 คืบครึ่ง ตำให้แหลกแล้วมาคั้นเอาแต่น้ำไปดื่มบำรุงกำลัง หรือจะต้มตำรับเดียวกับยาลดไข้ก็ได้เช่นกัน
5. แก้ฝี แก้ฟกช้ำ
ใช้ใบบอระเพ็ดตำให้ละเอียดแล้วมาพอกฝี หรือแก้ฟกช้ำตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
6. เป็นยาอายุวัฒนะ
ส่วนทั้ง 5 ของบอระเพ็ด คือ ราก ต้น ใบ ดอก ผล นำมาปรุงยาอายุวัฒนะได้ ซึ่งจะช่วยแก้ปวดเมื่อย แก้ไข้ ปวดศีรษะ รักษาฟัน รักษาโรคริดสีดวงทวาร ช่วยให้เจริญอาหาร แก้ฝีมดลูก แก้ร้อนใน ลดความร้อน แก้ดีพิการ แก้เสมหะ บำรุงเลือดลม และแก้ไข้จับสั่น เป็นต้น
7. ลดน้ำตาลในเลือด
บอระเพ็ด ลดน้ำหนักได้ไหม
ก่อนหน้านี้มีข้อมูลว่าบอระเพ็ดช่วยลดน้ำหนักได้ ซึ่งแพทย์หญิงสายชลี ทาบโลกา แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านแพทย์แผนจีนและเวชศาสตร์ด้านการฝังเข็มและฟื้นฟูชะลอวัยประจำชีวจิตโฮมคลินิก อธิบายว่า ขณะนี้ยังไม่มีหลักฐานชัดเจนว่าบอระเพ็ดช่วยลดความอ้วนได้ ดังนั้นการนำบอระเพ็ดมาช่วยลดความอ้วนอาจต้องพิจารณาเป็นรายบุคคลไป เพราะในบางคนฤทธิ์จากบอระเพ็ดจะเข้าไปลดความร้อนในร่างกาย และอาจมีผลทำให้เจริญอาหารได้
แม้สรรพคุณบอระเพ็ดจะมีพอตัว แต่หากกินไม่ระวังก็อาจเป็นโทษต่อร่างกายได้ ดังนี้
1. หากกินบอระเพ็ดเป็นระยะเวลานาน (ติดต่อกัน 8 สัปดาห์) อาจก่อผลเสียต่อตับ
2. อาจส่งผลกระทบต่อผู้ที่มีภาวะเอนไซม์ตับบกพร่อง หรือเป็นโรคตับ โรคไต
ขมแล้วยังไง…ถ้าสรรพคุณดีเบอร์นี้ก็น่าลิ้มลองว่าไหมคะ แต่หากใครสนใจกินบอระเพ็ดแคปซูล ก็เตือนไว้นิดว่าอย่ากินติดต่อกันนานนัก อาจส่งผลกระทบกับตับและไตได้
